Havana en Pinar del Rio

Hallo allemaal !!!
Hebben jullie me gemist? Ik ben zojuist terug gekomen uit Havana, en al die tijd niet in staat geweest om mijn foto’s en verhaaltjes te plaatsen op mijn site. Het was een vakantie zonder telefoontjes, wifi en internet, wat eigenlijk wel zo rustig is geweest.. Maar ja de notities zijn natuurlijk wel gemaakt en ik zal de komende week wat verslagen plaatsen zodat jullie alsnog kunnen mee genieten mijn een mooie trip dor Cuba. Veel lees- en kijkplezier! En voor iedereen de allerbeste wensen voor het nieuwe jaar natuurlijk!!!!


Dag 1 Amsterdam Havana (21 dec)
In 10,5 uur rechtstreekse vlucht van Amsterdam naar Havana. Redelijk goed te doen, paar uurtjes geslapen en om 16.00 uur in ons Hotel Park View – aan de rand van het oude gedeelte van Havana. Eigenlijk bedtijd, maar gezien het tijdsverschil van 6 uur gewoon maar lekker doorgaan. Bij gebrek aan bier wat Cuba Libres op het terras voor het hotel. “Bier hebben we morgen weer”. Het is een graad of 25 ‘s avonds en prima toeven. Boven in het restaurant krijgen we wat informatie van Astrid – de Djoser reisleidster – een vin de table en een sandwich, en maar hopen op wat beter spul de komende tijd….

Dag 2 Havana (22 dec)
Het getik om 7.00 uur blijkt de bovenbuurman, althans zijn douchewater. Het pand is gerenoveerd zo’n 10 jaar geleden, maar is al weer aan de volgende verbouwing toe. Mooie koloniaal gebouw met 5 meter hoge kamers, heerlijk koel, maar met bed en lampenkappen nog van de oorspronkelijke bouw – ik schat zo’n jaar of 100 terug – en de afwerking van de badkamer staat nog op het lijstje todo. Al met al prima toeven voor 3 nachten.

Vandaag wandelen we met onze gids Reinier door het oudste deel van de hoofdstad (Habana Vieja) - UNESCO werelderfgoed – dat volledig gerestaureerd wordt. Ja dit komt mij erg bekend voor; dat werd 17 jaar geleden ook vermeld. De verleiding om foto’s te schieten in plaats van te luisteren naar Re is erg groot. Ik geef er ook graag aan toe. Kiekjes maken van het straatbeeld van Havana met de schitterende Amerikaanse auto’s uit de jaren vijftig. De benzineslurpende monsters worden door hun eigenaren vertroeteld en opgepoetst.

Wat me opvalt is dat er nu relatief veel winkeltjes zijn en terrassen. We nuttigen kleine lunch op het dakterras van hotel waar Hemmingway zijn eigen kamer had. En natuurlijk live-muziek met de bekende songs Besame mucho, Chan Chan en El commandante Che Guevara. Deze serie liedjes vormen het gehele repertoire van alle muzikanten in Cuba, en dat al zo´n jaar of 50….Ik hoef geen CD-tjes meer, maar het blijft leuk!

In onze Dodge uit 1951 rijden we naar een het straatfeest in Callejon de Hamel, waar op zondag jamsessies plaatsvinden met opzwepende Afro-Cubaanse muziek. Het straatbeeld is opgesierd met badkuipen en muurschilderingen. Het is ons een beetje te warm en benauwd en we wandelen snel weg van de drukte terug over de Malecon voor een heerlijk biertje op het terras. Ik krijg mijn eerste cubaanse sigaar aangeboden. “Do I look as if I can use a sigar?” Bij het hotel een biertje? “Helaas net op, er is juist een groep Hollanders gearriveerd…”

’s Avonds staat de eerste palader – een prive restaurant - op het programma. Het is een goed lopende tent met jonge meiden in korte witte jurkjes en een kerstmutsje op. In Cuba geldt: wat je hebt, moet je laten zien. De lijfjes zijn strak verpakt in een soort dirndl, waardoor de bubbies er bijna uitfloepen. Bij iedereen, op 1 meisje na; die had pas bekijks en hoe die door de selectieprocedure is gekomen? Een menuutje kost CUC 15 – EUR 12 - en het lijkt een goed lopende business in de prive-ondernemingen, die de winst wel moeten delen met Raoul. Maar goed, het begin is er. Het is nu toegestaan om zelfstandig geld te verdienen met een eigen bedrijf. Later zien we duidelijk de verschillen tussen de staats-gerunde restaurants en de prive-ondernemingen.

Dag 3 Havana (23 dec)
In de ochtend maken we met Fernando – onze buschauffeur - een stadstoer door het nieuwe Havana. Langs het Capitolio - een protserig bouwwerk uit 1929 dat al sinds jaren “under construction” is. Dit geldt overigens voor vele bouwwerken in het land. Langs het plein waar Fidel zijn lange toespraken hield en de Amerikaanse ambassade - waarvoor demonstatief een mega reeks grote Cubaanse vlaggen is geplaatst waardoor het zicht naar de US verhinderd wordt.
Langs het Hilton hotel; misschien ideetje voor een symbolisch eind van de revolutie? Como Signor Pan?
We relaxen wat in op het terras van Hotel Nacional met mooie tuin waar een meisje van 15 prinses voor een dag is (El Quinze). Met make-up en high-heals worden er foto´s van haar gemaakt. Het arme kind breekt bijna haar enkels maar houdt vol!
‘s Middags wandelen we nog wat door de oude stad, via de Prada, en de Calle Obispo, met de eeuwenoude apotheek en nog even langs de ‘Bodeguita del Medio’ – de stamkroeg van Hemmingway - en op het terras van de Cathedral een heerlijke Daiquiri. De Calimero taxi brengt ons terug naar het hotel.

We eten in de Jardin Oriente – een staatsrestaurant - wat een duidelijk verschil is met de prive-ondernemingen de paladers. De ambtenaren van dit staatsrestaurantje hebben er duidelijk minder zin in.
De rode lijn in het Cubaanse eten: prachtige hoofdgerechten als tonijn, kreeft en langostas zijn standaard overal verkrijgbaar, maar gezien de kwaliteit en de bereiding ervan gaan ze helaas niet door naar de volgende ronde. Hier moeten nog wat workshopjes gevolgd worden voordat ze kunnen meedoen aan “De Taste”. Het meest veilig en lekker zijn de varkenslappen en de “Ropa vieja” – een soort draadjesvlees.

Aansluitend heerlijke muziek van de verre familieleden van de Buena Vista Social Club. De rit er naar toe was al een bijzondere onderneming. Na heel veel pijn en moeite is er een 7-persoons-oldtimeer voor ons geregeld. Nog net voordat het grote monster in gang wordt gezet vragen we naar de prijs. Omdat we EUR 30 toch wat aan de hoge kant vinden, stappen we weer uit om ons vervolgens met 3 fietstaxi’s naar het centrum te laten vervoeren. Een hilarische fietstocht waarbij met name mijn chauffeur het erg lastig had+ we zijn meet een oneven aantal personen en hij is de pineut met 3 Hollanders achter in zijn fietskarretje. Vloekend en tierend komt hij langzaam op gang, onderweg doet hij een beroep op zijn werkeloze collega´s , maar die fietsen lachend naast hem met een leeg karretje. De politie maakt een eind aan zijn pijn en verbiedt het verder te gaan omdat het verboden is met 3 toeristen op 1 fiets. Joost stapt uit en jogt achter zijn fietsje aan. Hij is wel zo trots dat hij stopt - nadat de politie uit zicht is - en weigert verder te gaan voordat Joost weer is ingestapt. Onze harde onderhandelingen vooraf zijn slechts een spel; we geven hem maar wat extra´s voor zijn inspanningen…

Het muziek optreden is wel even anders dan ik gewend ben van onze toppers met Eliades Ochoa in het concertgebouw, maar zeker niet mindere gezellig. Ik heb zelfs aan de salsa-polonaise meegedaan. Terug in de disco-taxi. De arme man heeft net zijn laatste centjes uitgegeven aan mega geluidsboxen op de hoedenplank van de Lada, en heeft vanavond net niet voldoende benzine om ons voor de deur af te zetten. Maar gelukkig heeft hij nog een limonadefles met brandstof in de achterklep. Met 3 knetterende draadjes weet hij het 40-jaar oude Russische topmodel weer aan de praat te krijgen en zet hij onze voor het hotel af.

Dag 4 Havana - Pinar del Rio (24 dec)
Na twee volle dagen genieten in Havana, verlaten we de hoofdstad en rijden we westwaarts naar de
heuvelachtige provincie Pinar del Río, het centrum van de tabaksteelt.
We drinken een heerlijk kopje koffie bij Maria in Las Terrrazes - een prachtige vallei waar zo’n 2000 mensen midden in de natuur leven, en die tegenwoordig zelf hun inkomsten moeten verdienen, en nu leven van het toerisme. Aansluitend een korte wandeling naar een waterval en met de bus verder door het vlakke land van Viñales, waar kalkstenen heuvels – Mogotes - oprijzen. Hier gaan we morgen wandelen. Nu nog even een bezoek aan de sigarenfabriek in het dorpje Pinar del Rio. De beste tabaksbladeren van de wereld – zo zeggen kenners – worden geteeld op Cuba. De bladeren worden voorzichtig met de hand geplukt en aan lange stokken geregen, waaraan ze zo’n twee maanden moeten drogen. Uiteindelijk zullen ze - ook weer met de hand - in de fabriek tot sigaren worden gerold. De gemiddelde productie is 100-150 sigaren per persoon per dag. Boven de 100 krijgen de arbeiders een bonus. In een soort schuur zitten ze aan lange rijen tafels en snijden ze de bladeren rond, om de sigaren te voorzien van het laatste blad. Elke sigaar wordt met luchtdruk getest. Nog net voor de (kerst)avond aanvangt bezoeken we nog een fabriekje waar de lokale brandewijn Guayabita wordt gemaakt. Hier – zo wordt later bekend – zien we de eerste tekenen van de levendige zwarte handel die de Cubaan van vandaag op de been houdt. Een bewaker overhandigt in het geniep een flesje rum aan een van de medewerksters. Zonder blikken of blozen verdwijnt deze handig onder haar jurk, terwijl ze doorwerkt alsof er niets aan de hand is. Dit flesje zal vanavond worden verruild of verkocht voor de broodnodige extra inkomsten.

We logeren 7 km buiten de stad in een bungalowpark met een heerlijke tuin en een zwembad. Laatste is echter helaas “under construction”. En of we ook even de minibar wilden controleren: ja wel hoor, die is leeg!
Voor ons kerstdiner is een flinke kalkoen gesneuveld en treedt een akoestische band op die op unieke wijze de – voor ons inmiddels al zo bekende – Cubaanse songs speelden, maar nu heel mooi klein en geheel anders dan we gewend zijn tot op heden. De muziek overstijgt het optreden van de Buena Vista Social Club van gister.

Dag 5 Pinar del Rio (25 dec)
Na een heerlijk ontbijtje vertrekken we met de bus naar Vinales waar we onze gids Manola oppikken voor een wandeling door de heuvels. Begroeide rotsen, rode grond, groene tabaksvelden, mannen te paard en boertjes die met de ossenkar hun akker bewerken op eerste kerstdag. Allemaal prima ingrediënten voor de amateurfotograaf! Manolo - de ouwe snoepert met zijn glimmende pretoogjes - verhoogt de feestvreugde met zijn Eddy Wally optreden. De bewoners van het platteland zijn al druk bezig met het kerstmaal. Overal liggen uitgerekte varkens op de BBQ voor het familiefeest deze middag. De dames in de keuken zijn de side-dishes aan het bereiden en de mannen zijn druk met hun domino-spel, wat er soms flink fanatiek aan toe gaat. Onderweg roken we nog een sigaartje, drinken heerlijke Cubaanse koffie en worden verwend met vers fruit. De muurschildering uit 1960 dat de prehistorie van Cuba verbeeldt - trekt weinig animo. Al met al een heerlijke wandeling met een uitgebreide lunch bovenop de heuvel met uitkijk over de vallei.

Voor de avond een klein hapje op het park. Ondanks de slechte vooruitzichten blijkt het een heerlijk kippetje met salade met uitstekende Gato Negro. Bij thuiskomst wacht mij een leger van wespen op. Op mijn veranda liggen denk ik wel 50 wespen, dood danwel dood te gaan. Wat nog leeft zit op de schuifpui te wachten totdat ik deze zal openen om de aanval binnen voort te zetten. Deze aanval heb ik met teenslippers gepareerd. In de badkamer ontmoet ik de vrienden die het wel gelukt is om binnen te dringen. Ook hier zich zo’n 15 stuks – nog vliegende – wespen, die helaas ook niet opgewassen blijken tegen het geweld van mijn Reefs. Nu wel een mojitootje verdiend dacht ik zo.

Dag 6 Pinar del Rio (26 dec)
Vandaag gaan de meesten van onze groep naar het strand, dat op 2 uur van het park vandaan ligt. Ik besluit met Lidi en Annemieke lekker thuis te blijven voor een chill-dag. In de ochtend een kleine wandeling naar de rivier en daarna een taxi naar het stadje Pinar del Rio. De taxi brengt ons naar een heel goede paladar Naranajo. Het is er een kabaal van jawelste; in de tuin worden hanen in kleine hokken geborgen, helemaal kaalgeplukt van onder voor de hanengevechten in Trinidad. Niet echt heel smakelijk..
We wandelen wat door het stadje en de camera maakt weer over-uren. Straatjes met ossen- en paardenkarren, bussen, motoren met zijspan, fietsers en voetgangers. We praten met mensen op straat, kappers op de veranda en in de kapperszaak. De witte Lada met sportvelgen van de heenweg is nergens meer te vinden. Het is vechten wie ons naar huis mag brengen. Uiteindelijk wordt er via-via een auto geritseld die ongetwijfeld niet officieel is, want ook deze man is buitengewoon gelukkig met de gage voor zijn gage voor zijn ritje, wat ongeveer overeenkomt met een weeksalaris.